Το "σαπιοκάραβο" κι ο άνεμος της αλλαγής

Η έννοια του ΕΛ/ΛΑΚ στα πλαίσια της ελληνικής εκπαιδευτικής πραγματικότητας σε επίσημο επίπεδο συναντάται ελάχιστα ή και καθόλου. Για τους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, οι έννοιες του ΕΛ/ΛΑΚ αναμφισβήτητα είναι αρκετά αφηρημένες ενώ ακόμα και για πολλούς φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης κάποιες βασικές έννοιες είναι διαστρεβλωμένες και υπάρχουν παρανοήσεις. Μέσα από τη συγκεκριμένη μελέτη περίπτωσης του σχολικού εργαστηρίου Πληροφορικής τόσο μαθητές όσο και εκπαιδευτικοί μπορούν να έρθουν σε επαφή με τη φιλοσοφία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ΕΛ/ΛΑΚ και να μελετήσουν το ενδεχόμενο ενσωμάτωσης τέτοιων λύσεων στην εκπαιδευτική διαδικασία.

 

Η παρουσίαση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του ΕΛ/ΛΑΚ καθώς και η καλλιέργεια ανάλογης κουλτούρας για την υιοθέτηση τέτοιων λύσεων στην καθημερινή εκπαιδευτική πραγματικότητα.

Μετά την ολοκλήρωση της ιστοεξερεύνησης οι μαθητές θα πρέπει να είναι σε θέση

α) να απαριθμούν πέντε τουλάχιστον εφαρμογές εμπορικού κλειστού λογισμικού που χρησιμοποιούνται στο σχολικό εργαστήριο Πληροφορικής

β) να υπολογίζουν το κόστος μιας ολοκληρωμένης λύσης κλειστού λογισμικού για έναν υπολογιστή σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές υλικού

γ) να απαριθμούν πέντε τουλάχιστον εφαρμογές ΕΛ/ΛΑΚ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο σχολικό εργαστήριο Πληροφορικής

δ) να αναφέρουν τουλάχιστον τρεις ελληνικές κοινότητες που ασχολούνται με το ΕΛ/ΛΑΚ.

ε) να διατυπώνουν τα βασικά χαρακτηριστικά των αδειών Creative Commons στην Ελλάδα

(3 εβδομάδες)

1η εβδομάδα: μελέτη πηγών, συγκέντρωση πληροφορίας 

2η εβδομάδα: κατασκευή παρουσιάσεων

3η εβδομάδα: παρουσίαση, κατασκευή ενημερωτικού εντύπου

Οι μαθητές χωρίζονται σε τέσσερις ομάδες και κάθε ομάδα αναλμβάνει ένα διακριτό ρόλο. Κάθε ομάδα θα χρησιμοποιήσει τουλάχιστον έναν υπολογιστή με σύνδεση στο διαδίκτυο και θα αξιοποιήσει το κατάλληλο ηλεκτρονικό υλικό που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις εργασίας κάθε ομάδας.  

Εφαρμόζεται η ομαδοσυνεργατική μέθοδος. Οι μαθητές χωρίζονται εξ’ αρχής σε τέσσερις ομάδες: α) τα "Κλειστά Κουτιά", β) τα "Ανοικτά Κουτιά", γ) η "Κοινότητα" και δ) οι "Ελευθερίες" και αναλαμβάνουν διακριτούς ρόλους και εργασίες. Στα πλαίσια των ομάδων, οι μαθητές αναζητούν, συλλέγουν και διασταυρώνουν πληροφορίες.  Κάθε ομάδα αξιοποιεί τον αντίστοιχο "διαδικτυακό χάρτη" με ηλεκτρονικές πηγές που πρέπει να μελετήσει καθώς και τα διαθέσιμα φύλλα εργασίας όπου αυτά απαιτούνται. Οι μαθητές μαθαίνουν να κρίνουν την αξιοπιστία των πηγών και μέσω της συνεργασίας δημιουργούν μια σύντομη παρουσίαση όπου ένας εκπρόσωπος από κάθε ομάδα αναλαμβάνει να παρουσιάσει στις υπόλοιπες ομάδες. Έπειτα οι ομάδες συνεργάζονται μεταξύ τους με στόχο τη δημιουργία ενός ενημερωτικού εντύπου για τη χρήση ΕΛ/ΛΑΚ στο σχολικό εργαστήριο που θα απευθύνεται στο διευθυντή του σχολείου και τους γονείς. Η αναζήτηση, η έρευνα, η δημιουργία προβληματισμού και το άνοιγμα προς τη γνώση είναι χαρακτηριστικά που πρέπει να καλλιεργηθούν με τη βοήθεια της ιστοεξερεύνησης. 

Τουλάχιστον τέσσερις υπολογιστές με σύνδεση στο διαδίκτυο, λογισμικό δημιουργίας παρουσιάσεων, βιντεοπροβολέας, φύλλα εργασίας, έγχρωμος εκτυπωτής, χαρτί εκτύπωσης.

Θα μπορούσε να προστεθεί και μια πέμπτη ομάδα η οποία θα έπαιζε το ρόλο των "Δημοσιογράφων". Η ομάδα αυτή θα μελετούσε πηγές σχετικά με τη διαμάχη μεταξύ ανοικτού και κλειστού λογισμικού και θα κατέγραφε ερωτήσεις που θα χρησιμοποιούταν σε ένα debate μεταξύ των μελών των ομάδων "Κλειστά Κουτιά" και "Ανοικτά Κουτιά". Επίσης, η ομάδα αυτή ή εναλλακτικά η ομάδα "η Κοινότητα" θα μπορούσε να αναλάβει να έρθει σε επαφή με ανθρώπους από την κοινότητα του ΕΛ/ΛΑΚ και να πάρει συνεντεύξεις.   

α)  ο κατάλληλος σχηματισμός των ομάδων ώστε να όλοι οι μαθητές να νιώθουν άνετα να συμμετάσχουν ενεργά στην εκπαιδευτική διαδικασία 

β) οι ομάδες πλοηγούνται μόνες στους στο διαδίκτυο ενώ ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι συμβουλευτικός και καθοδηγητικός

γ) οι παρεμβάσεις του εκπαιδευτικού πρέπει να λειτουργούν ως έναυσμα συνεργασίας και διαλόγου μεταξύ των μαθητών. 

Η αξιολόγηση του έργου κάθε ομάδας θα γίνει με  χρήση διαβαθμισμένων κριτηρίων. Η αξιολόγηση μπορεί να γίνει μόνο από τον εκπαιδευτικό ή εναλλακτικά συμμετέχουν σ’ αυτήν και οι μαθητές με σκοπό κάθε ομάδα να βελτιώσει το τελικό αποτέλεσμα.